‘Allâh (c.c.)’a, âhiret gününe, meleklere, kitaba, peygamberlere inanmak. Bu beş madde bir fazlasıyla Cibril Hadîsi diye meşhur olan hadîste de yer alır. Sonraki ilmihallere, îmânın şartı olarak geçen tartışmalı fazlalık, kadere îmân maddesidir.’ (M. İslamoğlu, Îmân Bilinci, s.17)
‘Kadere îmân var demek, insanın özgür iradesi yok demektir. Bu Allâh’a iftiradır…’ (Hüseyin Atay, Kur’ân’da Îmân Esâsları)
Kadere îmânı, îmânın şartı olarak görmeyen kimselerin hükmü ve bu kimselere verilecek cevap nedir?
Îmânın altı şartından birini inkâr edenin hükmü fıkıh ve akâid kitaplarında beyan edilmiştir.
Kadere îmân Allâhü Te‘âlâ’ya îmâna dâhildir. Çünkü kader; olacak şeylerin zaman ve mekânını, vasıflarını ve özelliklerini ve diğer ayrıntılarını Allâhü Te‘âlâ’nın bilip ezelde takdir etmesinden ibaret olduğundan bütün bunlar Allâh’ın ilim ve irade sıfatına döner. Bu sebeple Müslümanlar, kaza ve kadere îmân etmekle beraber bu meseleyi uzun uzun eşelemekten, kaderin sırlarını keşfe çalışmaktan nehyolunmuşlardır.
Ebû Hüreyre (r.a.) dedi ki: “Biz kader meselesini müzakere etmekte iken ansızın Resûlullâh (s.a.v.) yanımıza geldi, yüzü kızaracak derecede gazâblı olduğu hâlde şöyle dedi: “Siz bununla mı emrolundunuz, yoksa ben bunun için mi gönderildim? Sizden evvelkiler bu meselede çekişme yaptıklarından helak oldular, sakın bu meselede çekişmeyiniz.”
Allâhü Te‘âlâ, Kur’ân-ı Kerîm’de şöyle buyuruyor:
“Biz Azimüşşan, her şeyi bir kader ile yaratmışızdır.” (Kamer s. 49)
“Arzda da nefsinizde de isabet eden hiçbir musibet yoktur ki onu yaratmamızdan önce bir kitapta (levh-i mahfuzda yazılmış) olmasın. Muhakkak ki bu, Allâh’a kolaydır. Bu, kaçırdığınıza üzülmemeniz ve size verdiği ile ferahlanmamanız (şımarmamanız) içindir.” (Hadid s. 22-23)
Hz. Ali (r.a.)’den naklen Resûlullâh (s.a.v.) şöyle buyurdu: “Bir kimse, şu dört şeye îmân edinceye kadar mü’min olmaz. Allâh’tan başka ilah olmadığına ve benim de O’nun, hak ile gönderilmiş Resûlü olduğuma, öldükten sonra dirilmeye, kadere, hayra ve şerre Allâh tarafından yaratıldığına îmân etmesi.” (Tirmizî)
Ebû Yâ’la, Ebû Hüreyre (r.a.)’den: “Kader, Allâh’ın sırrıdır. Kadere, hayrına ve şerrine îmân etmeyenden ben berîyim.” Ubâde ibn es Sâmit (r.a.)’den rivayetle Nebî (s.a.v.): “Kim, bunun gayrı (dışında) bir i’tikad üzere ölürse, benden değildir.” buyurmuştur. (Ebû Davûd, 4700)
İbn Ömer (r. a.)’dan rivayetle Nebî (s.a.v.): “Allâhü Te‘âlâ mahlûkatın kaderini, semavât ve arzı yaratmadan elli bin sene evvel arş-ı su üzerinde iken yazdı.” (Müslim)
İbn Ömer (r. a.)’dan rivayetle Resûlullâh (s.a.v.) şöyle buyurdu: “Her şey, hatta acizlik ve çalışkanlık bile kader iledir.” (Müslim, İmâm Ahmed)
İbn Ömer ve Huzeyfe (r.a.e.)’den rivayetle Resûlullâh (s.a.v.): “Her ümmetin mecûsîsi vardır. Bu ümmetin mecûsîsi de “Kader yok.” diyenlerdir. Onlardan kim ölürse, cenazesinde bulunmayın; kim hastalanırsa, ziyaretine gitmeyin. Onlar, Deccal’ın taraftarlarıdır. Allâhü Te‘âlâ’ya, onları Deccal’a ilhak etmesi haktır.” buyurmuştur. (Ebû Dâvud)
