Erzurumlu İbrâhim Hakkı Hazretleri-ÇOK YEMENİN ZARARLARI
Erzurumlu İbrâhim Hakkı Hazretleri, meşhûr eseri Ma’rifetnâme’de ÇOK YEMENİN ZARARLARI ‘ nı şu on maddede toplamışdır :
1. Çok yemek kalbi katılaştırır ve kalbin nûrunu söndürür.
2. Çok yemek uzuvların fazla çalışmasına sebeb olarak kısa zamanda yıpranmasına ve buna bağlı olarak bir çok hastalıklara sebeb olur.
3. Fazla yemek idrâki ve zekâyı zayıflatır.
4. Çok yemek bedene ağırlık ve uyku verir, insanı atâlete düşürür. Üstüne ağırlık çöken insana ibâdet zor gelir.
5. Çok yiyen kişi ibâdetden zevk alamaz.
6. Çok yemek arzusu insanı harama meylettirir. Zîra helâl az az, haram ise her tarafdan çok çok gelir.
7. Çok yemek insana bir çok küfet getirir. O kadar yemeği temin etmek için para kazanmak, malzemenin temini için uğraşmak, yemeği hazırlamak için uğraşmak, sindirmek ve dışarı atmak için uğraşmak hep külfetdir.
8. Çok yemek sekerât-ı mevt denilen ölüm hastalığının şiddetli olmasına da sebebdir.
9. Çok yemek insanı dünyâya ve dünyâ lezzetlerine bağlar.
10. Çok yemek insanların kınanmasına da sebebdir zîra çok yiyenler bütün fazîletlerden uzak olur.
Bütün bu zararlar, yenilen içilen şeylerin helâl olması ve helâlinden kazanılmış olması hâlindedir. Harâm olan ve haramdan kazanılan şeyleri yiyip içmenin zararları ise çok daha fazladır.